Laxmi nibandhasangraha

लक्ष्मी निबन्धसङ्ग्रह

महाकवि लक्ष्मीप्रसाद देवकोटा

लक्ष्मी निबन्धसङ्ग्रह

महाकवि लक्ष्मीप्रसाद देवकोटा

प्रकाशक	:	साझा प्रकाशन
संस्करण	:	साझा प्रकाशनबाट सत्रौँ पटक
		वि. सं २०६४ (३१०० प्रति)
आवरणकला	:	टेकवीर मुखिया
मूल्य	:	रु. ७०|-
मुद्रक	:	साझा प्रकाशनको छापाखाना, पुलचोक, ललितपुर
		फोन : ५५२१०२३, फ्याक्स : ५५४४२३६
		ISBN: 978-99933-2-615-1

प्रकाशकीय

उही किताप हो । यही किताप हो ।

संवत्‌ २००२ सालमा यसको 'परिचय' दिँदै ने. भा. परिषद्का अध्यक्ष श्री पुष्करशमशेरले लेख्नुभयो–

"राजर्षि श्री महाराजको उच्च उद्देश्यबमोजिम...डाइरेक्टर जनरलबाट तयार गर्नू भन्ने मर्जी बक्सेबमोजिम...निकालेका पुस्तकमध्येको यो हो ।"

अनि २०१९ सालमा ने. भा. प्र. समिति र ने. भा. परिषद्का संयुक्त अध्यक्ष भएर यसैको परिचयमा श्री भीमनिधि तिवारीले भन्नुभयो–

"बहुमुखी प्रतिभा लक्ष्मीप्रसाद देवकोटाज्यू (द्वारा)...यो किताब त्यसै बेला अर्थात्‌ २००२ सालमा लेखिएको हो । यद्यपि ने. भा. परिषद्ले उहाँलाई केही खुवाउन सकेको थिएन सिवाय किम्बुका हरिया पात । तैपनि उहाँले यस्तो रेशम ओकलेर नेपाली भाषा साहित्यलाई विभूषित गरिदिनुभयो । यो उहाँको उदारता हो ।"

निष्कर्ष निस्कन्छ यसबाट यो–

नमरी देवकोटाले चाहिँदो सम्मान पाएनन्‌, यो एउटा कटु सत्य हो, र यसैलाई अर्को 'लक्ष्मी-निबन्ध' भने हुन्छ– सबभन्दा छोटो निबन्ध, तर सबभन्दा महत्त्वपूर्ण, महाकविको जीवनको निबन्ध– 'लक्ष्मी-निबन्ध ।'

तिवारीज्यूले भन्नुभएको, देवकोटाज्यूको यो 'रेशम'-को अधिकारी भएर अब साझा प्रकाशन आएको छ । त्यो 'रेशम' नेपालीमात्रलाई सर्वसुलभ गराउने हाम्रो कर्तव्य भएको छ । हाम्रो प्रबन्ध 'लक्ष्मीनिबन्ध' जस्तो नहोला, प्रतिभाले नछोएकाले; तर प्रयत्न हामी गर्नेछौँ– महाकविको सेवा गर्न पाएकोले ।

संवत्‌ २०२४

क. दी.

भूमिका

निबन्ध-क्रम

श्री गणेशाय नम:/१
पहाडी जीवन/६
मेरी शिशु /१५
सुकुलमाथि /१७
लेख्ने बानी/१९
नेपाली साहित्यको इतिहासमा सर्वश्रेष्ठ पुरुष /२२
पाँचौटा चाहिने कुराहरू/२७
सरिताको कलकलमा /३२
मान्छे-जादू/३६
हाइ हाइ अंग्रेजी /४५
के नेपाल सानो छ ? /५१
वीरहरू /५८
भलादमी /६१
फूल/६५
आषाढको पन्ध्र /७०
कला र जीवन/७५
गधा बुद्धिमान्‌ कि गुरु ?/८७
हास्यरस /९०
कविराजको च्याङ्ग्रे खच्चर /९५
छन्द र लय/९९
कल्पना /१०७

कुम्भकर्ण/१२०
साधुको माहात्म्य/१२७
मसलाको बोटले के हेर्छ ? /१३३
वैराग्य/१३८
आकार र अभिप्राय/१४३
नेपाली गुण्डो/१४८
पण्डित लेखनाथ पौड्यालको विषयमा/१५१
सुस्तरी श्वास फेर/१५८
आमाको दिल/१६५
शिक्षा/१७०
गौरी-शंकर यात्रा/१७७
जुवा/१८१
जुँघा/१९२
एउटी चरीको चिरीबिरी/१९७
मान्छेलाई घडीबाट हानि/२००
सत्य सोझो हुन्छ/२०३