"राजै हुने छन् भने पनि दिन्नौँ । उनकी छोरी मलाई दिए भने म काजी हुन्छ रे, देलान् ?… यी सबै भुलभुलैयामा हाल्ने बदमासी कुरा हुन् आमा ! यस्तो कुरामा कहिल्यै फस्न नखोज्नु होला ।" सम्झाएको भावमा शिव नारानले भने ।
"उनलाई दिए नानीथकुँ र हामीले पनि अलि सुख पाउन सकौँला भन्ने आशाले भनेकी हुँ । तिमीलाई मन नपरे नदिऔँला ।" लतमायाले भनिन् ।
"यस्तो पाप कहिल्यै पनि नचिताउनु होला आमा । हामीले अलिकति सुख पाउने आशामा उसलाई बेच्ने ? यस्तो कुरा भुलेर पनि नसोच्नु होला हामी जीवनभर दुःखैमा फसेर, अल्झेर, रगडिएर मरौँ तर हाम्रो सुखको बदलामा हामीले आफ्नी बहिनी वा छोरी भतिजीलाई उनीहरूको जिन्दगीलाई दुःख सङ्कटमा नफालौँ, तपाईं मेरो यो कुरामा सधैँ ध्यान दिनोस् ।" सम्झाएकै भावमा नम्रतासाथ शिव नारानले भने ।
"ऊ तल्सिङ, हामी मोही ! पोहोर सालको बाली तिर्न बाँकी नै छ, सास्ती गर्ला भन्ने पनि मलाई डर लाग्छ बाबु !"
"यही कुरा त मैले भनि रहेको, हाम्रो अलिकति सुख सुविधाका निम्ति नानीथकुँको जिन्दगी होम्ने ? कस्तो खराब चिताउनु भएको आमा ! तपाईंले ?" शिव नारानले भने ।
"के भन्ने त त्यसो भए राम बहादुर आउँदा ? 'हुन्न' भन्ने जबाफ दिइ पठाऊँ त ?" लतमायाले सोधिन् ।
"यस्तो कुरै नगर्नोस् भनी सिधा जबाफ दिइ पठाउनोस् । मिठो मसिनो कुरा गरेर आशामा किन अर्कालाई व्यर्थ भुलाइ रहने ?" शिव नारानले भने– "मैले तपाईंलाई भनि हालेको थिएँ नि, देशी तानको मद्दत नलिनोस्, विना मागी एकाएक सहयोग पाउनु खतरनाक कुरा छ । सुरमान सुब्बा कुनै महात्मा होइनन्, जो कसैको दु:खपिरमा सहसा रुन्छन्, जहाँसम्म मेरो अनुभव छ, उनी एउटा धूर्त, बदमास, बेबकुफ हुन्, उनले बालाई मर्न लाग्दासम्म पनि रुवाएका छन् । आखिर त्यस्तै सिद्ध भयो कि भएन ?"
एक छिन चुप भएर लतमाया बोलिन् – "त्यसो भए के गर्ने त ? भन्न आउने, भन्न पठाउने कोही छैन, आएका हामीलाई चित्त बुझ्दैन । पूरा तरुनी
