जुँघा ७ म के लेखूँ के लेखूँ जस्तो भएर विचारशूत्य क्षणमा घोरिइरहेको
वेलामा आदती तबरले मेरा बायाँ हातका बूढी र चोर औंला माथिल्लो ओठका ती
मर्दमर्यादास्वरूप रोमागुच्छ तह लाउने काममा पुगेछन्,
जसलाई 'जुँघा मुसार्नु' भन्दछन् । मैले के भावले जुँघामा ताउ लाउन
लागेँ म भन्न सक्तिनँ, न त म मनोवैज्ञानिक छु । तर जब मगज रित्तो
भएर आत्मबल र आत्मतेजको कमीमा मर्दको आत्मा सचेत भएर
आउँछ; तब आफूलाई आश्वासन दिने एक मर्दाना तवर शायद यो रहेछ
कि जुँघालाई सम्याउनु !
यो कागज-कलम, मसीका क्षेत्रमा पनि लडाइँ छ, यहाँ पनि
वीरताको आवश्यकता छ । मलाई संसारका मगजसँग लडेर जितेर
रोटी र नाम दुवै कमाउनुपर्दछ । मैले लेखेका कुरामा छिः छि; गरिदेलान्
भन्ने त्रास हरहमेशा भित्र छिपेर सावधानी दिइरहेछ । यो जोडतोडको
दुनियाँमा म पछि पर्न चाहन्नँ । प्रख्याति र आत्मप्रदर्शनको मीठो ऐँडीले
मर्दको पयर संसारमा अघि बढाइरहेछ । मेरो मगज अहिले रित्तो छ, मिही भावनाहरू शून्य छन्, कविताको गन्ध पनि हृदयमा छैन । अहिले
म यो बोधो चिच्याहटमा छु, जो थाकेकी प्रकृतिले आराम खोज्दा
मगजको कारखानालाई शून्यजस्तो बनाएर बीच-बीचमा पैदा गर्दछिन् कति कपाल कन्याएँ, तर व्यर्थ भयो, मगजका जादूगरी गिर्खाहरू कुनै
विषयमा झल्कँदै, रुनफुनाउँदै जाग्रत हुन सकेनन् । मउपर एक उराठ बदली लागेजस्तो भयो, जसमा बिजुली छैन । तब पुरुषले आफ्नो
पुरुषार्थको चिह्न नपाउँदा आफ्नो तेज र तागतको कमीमा सचेत भएर
आउँदा अर्को चीज के सम्भियोस् बरा !- ओठमाथिको जुँघासिवाय ?
तपाईंले याद गर्नुभएको होला- जब पूर्णवयस्क युवकलाई कसैले
नामर्दको शब्दले गाली गर्दछ, तब अरू आड नपाएर आफ्ना औंलाद्वारा
१९२/लक्ष्मी निबन्ध-संग्रह
