मसँग कुरा गरिरहनको सल्लाह नियताउपर चिन्तित छन् ।"
यी विचारले चम्पा तुरुन्त ढोकाको फग्ल्याँटो उघारेर खरुक्क बाहिर निस्किहालिन्, जस्तो ती युवतीहरु गर्दछन् जो स्वामीलाई कहिले–कहिले निराश पार्न या कज्याउन चाहन्छन् ।
"ए ! ए चम्पा !" सचेत रामकान्तले गालीको टोनले बोलाए– मानौं टेबिलको मसलदार तरुवा माछो टिपेर हिंडेको बिरालोलाई हप्काए झैं, तब उनी फेरि गौडदार बने ।
"बैंस मिठो मूर्ति हुन्छ । सौन्दर्य एक विचित्र गुण हो । तर मेरो अवस्था खराब छ । हुनत आमाले भन्नुभएको कुरा बेमुनासीब होइन— ब्रह्मचर्यपालन । त्यसैमा ऋषिमुनि र धर्मको जोड छ । तर, तर ती चम्पा त्यति राम्री, त्यति सुकुमारी, त्यति फुकेकी, फुलेकी, त्यति ललित र त्यति लाल । मानौं उनको पुष्पसदृश विकासमा केवल माहुरी र भँवराको खोजको सिवाय नक्कल–झक्कल नै थिएन । पोशाक उनको संगी थियो । राम्रो हसनस धर्म, शृङ्गार उनको कला, आकर्षण उनको जीवन । मानौं प्रत्येक स्नायु रमरमाएर बोल्दथ्यो, "जीवन ! जीवन ! प्रेममय जीवन !"
यदि उनी मरेका भए ? बिलकुल सिलटिम्मुर खाएका भए ? त्यस बेलासम्म चम्पा सेती, मैली, गोधूलि र आँशुकी तारा हुँदी हुन् । उनलाई इन्द्रेणीका सातै रङले त्याग गर्दथे । रातोको हत्यारो मिठास– मारुँ, मारुँ निलो मधुर त्रासको गाढापन, पहेंलोको धनी वासन्तिकता, इत्यादि, इत्यादि शृङ्गार जो स्त्रीको आत्मा थियो उनीबाट दूर रहन्थे । उनी अर्धमुर्दा भएर आफ्नो बैंसलाई गिज्याएर निन्याउरिन्थिन् । तिनका मुगा सिसा हुँदै खिया लाग्दै जान्थे । तिनका आँखा निराशले झुक्दथे । तिनका गुन्डाहरु मरेका नागिनी झैं अजीव रहन्थे । तिनमा केवल विजोगको चिसो जिउँदो मर्दो मूर्ति संसारलाई गिज्याउँन खडा रहन्थ्यो ।
उनले जीवन पुनः प्राप्त गरेका थिए । सुन्दरी चम्पा फेरि बाँचेर फुल्न लागेकी थिइन् । तर यस प्रफुल्लतामा उनी आफूका निम्ति एक महान् प्रहसन थियो । खै तिम्रो पुरुषार्थ ? खै तिम्रो योग्यता, त्यस कर्मको लागि जो प्रजननको पवित्र तथा अविरल कर्मको
