Ek chihan/teen
अष्ट नारानको व्यथा बढ्दै आयो । शिव नारान डाक्टर बोलाउन गएको आधा घण्टाभन्दा बढ्ता भइ सक्यो, अझै पनि आएका छैनन् । लतमाया अलि हडबडाइन् । उनले पुन नारानलाई पनि डाक्टरकहाँ पठाउन चाहिन् ।
किसानका छोरा भए पनि पुन नारान आफ्नो पुग्दो खेत नभएको हुनाले सिकर्मीको काम गर्थे । पुन नारानका ससुरा राम्रो सिकर्मी भएका हुनाले र पुन नारानको विशेष रोजगार पनि केही नभएको हुनाले उनका ससुराले उनलाई सिकर्मीको काम सिकाएका थिए ।
ससुरा छउन्जेल त पुन नारानको काम कहिल्यै खाली हुँदैनथ्यो, किनभने उनका ससुरा सिकर्मी काममा नामी मानिन्थे । जहाँतहीँ बोलावट आइ रहन्थ्यो तर ससुरा बितेदेखि पुन नारानको रोजगारी अलि लडखडाउन थाल्यो । तैपनि हातमा सिप भएको हुनाले एकाध दिन हात बाँधेर बस्न परे पनि ज्यूँत्यूँ गुजारा चलि रहेकै थियो । तर यता दुई महिनादेखि बाबु बिरामी भएर पुन नारान आफैँले पनि काम खोज्ने प्रयास कम गरेका हुनाले झन्डै बेरोजगार जस्ता भए पनि उनले एक जना साहुकहाँबाट आठ दिनको ज्याला पेस्की ल्याइ सकेका थिए । आर्थिक सङ्कटका लागि उनले बाबुको त्यो अवस्था र बाबुबाट एक छिन पनि नअलग्गिएर काम गर्न जाने आँट गरी पेस्की ल्याएका थिए । तर पेस्की ल्याएको भोलि पल्टदेखि बाबुको व्यथा बढेर आइ दियो । पेस्की ल्याएको पनि आठ दिन भइसक्यो ।
पेस्की ल्याएदेखि बेपत्ता भएको हुनाले साहुले उनलाई समात्न आइ रहेका थिए । साहुले अनेक भनाइको सिलसिलामा भनि रहेका थिए– "यस्तो बेइमानी गर्नु मनासिब छैन ।"
"बेइमानी गरेको होइन साहुजी ! के गरुँ परिस्थिति नै यस्तो हुन आयो । म बेइमानी कहिल्यै गर्दिनँ ।" पुन नारानले बडो नम्रता साथ भने ।
"खुब इमानदार काम गर्यौ, यही हो तिम्रो इमानदारी ? पेस्की लिइ सकेपछि बेपत्ता ?"
"अब एक हप्ता पर्खि दिनोस् साहुजी ! बाबुलाई बिसेक भएपछि म काम गर्न सुरु गरि हाल्छु । आजदेखि डाक्टरको औषधी परेपछि त निको भइ हाल्छ ।"
"तिम्रा बाबुलाई ठीक नहुँदासम्म बर्सादले पर्खि रहे त केही छैन ।"
"एक महिना जति अझै बेला छ, जेठै लागेको छैन । एक दुई हप्तापछि त झन् दिन लामो हुन्छ । घर बनाउने मुख्य बेला नै त्यही हो, साहुजी !"
"तिमीलाई त्यस्तो छ भने पेस्की फर्काइ देऊ । म अर्कैलाई काम लाउँला !"
"पेस्की ल्याएको रुपियाँ सकिएरै त तपाईंका सबै कुरा सहि रहनु परेको । बाको यस्तो अवस्था छ, खर्चले मुस्किल परि रहेको थियो, तपाईंले दिनु भएको पेस्कीले मलाई ठुलो काम दियो । यसको पनि मैले गुन सम्झेको छु, साहुजी !"
पुन नारानको अति नम्र कुरा सुनेर साहुजीले प्रतिवाद गर्न सकेनन् । लतमायाले पुन नारानलाई डाक्टर गोदत्त प्रसादलाई झट्टै ल्याउने ताकिता गर्न पठाइन् । पुन नारान र साहुजी दुवै सँगै बाहिर निस्के ।
पुन नारान जाँदा पनि डाक्टर गोदत्त प्रसाद किताब नै हेरि रहेका थिए । शिव नारान अघिदेखि उभिएको उभियै थिए । पुन नारान पुग्नासाथ उनले आफ्ना दाजु शिव नारानलाई भने– "बालाई बढ्दै आएको छ, किन ढिलो गरि रहनु भएको ?"
पुन नारानबाट बाबुको झन् खराब स्थिति सुनेर शिव नारानले हडबडाएर डाक्टरलाई भने– "डाक्टर साहेब ! बालाई झन् बढि रहेको छ रे ! झट्टै हिँडि दिनोस् ।"
"गुभाजुसुभाजु यस्तै अरू नै कसैलाई देखाए पनि त हुन्छ नि ! तिनीहरूलाई देखाएको भए किफायत पनि पर्थ्यो । फिस पनि धेरै दिनु पर्दैनथ्यो । मलाई त फिस दिनु पर्छ, तिमीहरूलाई मुस्किल पर्ला । डाक्टर त देखाउन खोज्यौ ।" डाक्टर गोदत्त प्रसादले प्रस्टै भने ।
"डाक्टर साहेबलाई नै देखाउन चाहेका छौँ, डाक्टर साहेबले हेरि दिनु भयो भने बालाई तुरुन्तै आराम होला भन्ने हामीले आशा गरेका छौँ ।" शिव नारानले आशाजनक भावमा भने ।
"त्यसो भए फिस पाँच रुपियाँ यहीँ दिइ हाल न त, मेरो यस्तै दस्तुर छ ।"
"यहाँ त रुपियाँ लिएर आएको छैन, डाक्टर साहेब ! हडबडमा दगुरेर आएको, घर पुग्नासाथ टक्र्याउँला ।" शिव नारानले भने ।
"हो ?"
"हो, डाक्ट रसाहेब !"
"त्यसो भए लौ हिँडौँ त ।"