Lalitya bhag 1 ra 2/rastrabhashako bhabishyaupar ek dristi

राष्ट्रभाषाको भविष्यउपर एक दृष्टि

(१)
राज्य-व्यवस्था-विधि वा विधान
रहन्छ जस्मा लिपि-लिख्यमान ।
बोलिन्छ चारैतिर जो विशेष
त्यै राष्ट्रभाषाकन मान्छ देश ॥

(२)
धेरै जनाले प्रिय मानिएको
जो राष्ट्रभाषा छ चलीरहेको ।
यस्मा छ जातीय महत्त्व हाम्रो
प्रचार यस्कै हुनुपर्छ राम्रो ॥

(३)
प्रचारका साथ शनैः सुधार
सुधारमा नैतिकता-विचार ।
विचारमा जागृति जग्मगाओस्‌
परन्तु उच्छृङ्खलता नआओस् ॥

(४)
यो फूर्तिलो बालक राष्ट्रभाषा
लिएर लाखौँथरि भित्र आशा ।
हर्दो छ प्यारा कविको मुहार
चाहन्छ तीखो कलमी विचार ॥

(५)
त्यो चाह-माथी समयाऽऽनुसार
शनैः शनैः पूर्ण गरी सुधार ।
साहित्यको सिर्जनमा नलागे
यो राष्ट्रभाषा रहँदैन आगे ॥

(६)
कैशोर यस्को छ उमेर खास
कमै छ माधुर्य-कला विलास ।
सुडोल छन्‌ अङ्ग परन्तु साना
चाहन्छ यो पौष्टिक तत्त्व नाना ॥

(७)
शैथिल्य, भद्दापन दोष फाली
कुनै कडा बन्धनमा नहाली ।
यस्लाई पारौँ परिपुष्ट राम्रो
कल्याण यस्मा छ अनन्त हाम्रो ॥

(८)
हिमालको स्वच्छ उपत्यकामा
जो खेल्छ ठण्डा हिमको हवामा ।
त्यो राष्ट्रभाषा बलियो नहोला
भन्ने जगत्‌मा कुन मूर्ख होला ??

(९)
यस्लाई हुर्काउनका निमित्त
जो भानुभक्ताऽऽदि थिए प्रवृत्त ।
पवित्र तेही तिनको प्रयास
प्रकाशमा आज खडा छ खास ॥

(१०)
विशुद्ध नैसर्गिकता नमारी
नचाहिँदो नक्कल दूर सारी ।
त्यै रूप-रेखाहरुमा विशेष
सौन्दर्य भर्दै गर भन्छ देश ॥

(११)
नवीन विच्छित्ति-विशेष-शाली
पाश्चात्य क्यै रङ्गसमेत हाली ।
यस्लाई सर्वोत्तम गर्नुपर्छ
जस्बाट कर्णाऽमृत सर्र गर्छ ॥

(१२)
नेपालका सन्तति हामि कोटि
यै कामको खातिर एक चोटि ।
भयौँ भने तत्पर एक-साथ
निस्कन्छ अर्कै जुगको प्रभात ॥

(१३)
मुक्ताऽऽवली झैँ पदयोजना होस्‌
माधुर्य भित्री तहमा घना होस् ।
सुन्दा र भन्दा रसिलोपनाको
प्रकाश झल्कोस्‌ कवि-कल्पनाको ॥

(१४)
भाषा छ यो कल्पलता-समान
साहित्य जो उज्ज्वल पुष्प जान ।
जो गर्छ त्यस्ले मतिको विकास
स्वर्गीय त्यै हो फुलको सुवास ॥

(१५)
यो कल्पवल्ली बिच कल्पनाको
प्रभावले पुष्प कुवासनाको ।
निस्क्यो भने त्यो पर गर्नुपर्छ
सुपुष्पको आदर गर्नुपर्छ ॥